21 Mayıs 2012 Pazartesi

BÖLGEMİZİ TANIYALIM

Bu blogdan Türkiye'nin coğrafi bölgeleri hakkında bilgi edinebilirsiniz.

kaynak

1-ilköğretim 5.s ınıf sosyal bilgiler 1.ders kitabı koza yayın dağıtım aş. 3.ünite sayfa60-61Daha fazla için bilgi bu sitelerden yararlanabilirsiniz;


BÖLGEMİZİ TANIYALIM-Türkiye'nin bölgeleri hakkında

video izleyebilirsiniz.

COĞRAFYA-coğrafi bölgelerimiz hakkında bilgi 

edinebilirsiniz.



TÜRKİYENİN COĞRAFİ BÖLGELERİ

Türkiye'nin coğrafi bölgeleri, 6 Haziran - 21 Haziran 1941 tarihleri arasında Ankara'da toplanan Birinci Coğrafya Kongresi tarafından belirlenmiştir. Kongre ilk, orta ve lise müfredat programları ile ders kitapları, coğrafya terimleri ve coğrafî isimlerin yazılması, Türkiye Coğrafyası'nın ana hatları ve yerlerin adlandırılması üzerinde çalışmalar yapmak amacıyla toplanmıştı. Bu çalışmanın sonucunda Türkiye'nin üç tarafının denizlerle çevrilmiş olması, dağların Anadolu'nun iç kesimle
rini kıyılardan ayırması, iklim, ulaşım ve bitki örtüsü gibi kriterler dikkate alınarak Türkiye'nin coğrafi bölgeleri belirlenmiştir.

Coğrafi bölgeleri oluşturan etkenler
Coğrafi bölgeler ve coğrafi bölgelerin sınırları belirlenirken şu etkenler dikkate alınmıştır;
Doğal etkenler
  • Konum
  • Yeryüzü şekilleri
  • İklim
  • Bitki örtüsü
Beşeri etkenler
  • Nüfus
  • Yerleşme
Ekonomik etkenler
  • Tarım ve hayvancılık
  • Sanayi ve madencilik
  • Ticaret
  • Turizm

DOĞU ANADOLU BÖLGESİ 




DOĞU ANADOLU BÖLGESİ

Doğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu topraklarındaki konumunda doğuda yer alması nedeniyle Birinci Coğrafya Kongresi tarafından 1941 yılında böyle isimlendirilmiştir. Ülkenin, nüfus yoğunluğu ve nüfusu en az olan bölgesidir. Bunda bölgenin yüz ölçümünün büyük olması başlıca etkendir. 2000 yılındaki nüfus sayımına göre bölgenin nüfusu 6 milyon 147 bin kişi civarındadır. Başlıca geçim kaynakları hayvancılık ve tarımcılıktır.
Doğu Anadolu Bölgesi'nde dört bölüm vardır:
  • Erzurum-Kars Bölümü
  • Yukarı Fırat Bölümü
  • Yukarı Murat-Van Bölümü
  • Hakkâri Bölümü
Ovalar ve platolar
Bölgede dağlardan sonra en fazla alan kaplayan yerşekli platolardır. Platolar, Fırat ve Aras nehirlerinin kolları tarafından parçalanmıştır. En büyük platosu Erzurum-Kars Platosu'dur. Bölgede yer alan dağ kuşakları arasındaki çöküntü oluklarında ovalar yer almaktadır.
Birinci çöküntü kuşağını; Ardahan, Göle ve Çıldır Gölü,
İkinci çöküntü kuşağını; Erzurum, Erzincan, Pasinler, Horasan ve Iğdır ovaları,
Üçüncü çöküntü kuşağını ise; Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş ve Van Gölü çanakları ve bunlar içerisinde yer alan ovalar oluşturur.
Göller ve nehirler [değiştir]
Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Aras ve Kura nehirleri sularını ülkemiz toprakları dışarısında Hazar Denizi'ne dökerler. Fırat, Dicle ve Zap nehirleri ise sularını yine ülkemiz dışarısında Basra Körfezi'ne dökerler.
Bölge akarsularının rejimi düzensizdir. Bunun nedeni; yağış rejiminin düzensizliği ve kış yağışlarının kar şeklinde düşmesidir. Kışın yağan karlar erimeden uzun süre yerde kaldığı için akarsuların debileri azalmaktadır. İlkbahar ve yaz aylarında eriyen karlar akarsuların debilerinin yükselmesine ve coşkun bir şekilde akmasına yol açar. Öte yandan bölge akarsularının hidroelektrik enerji potansiyeli yüksektir. Bunun nedeni, yükselti ve eğimlerinin fazla olmasıdır.
Bölgedeki fay hatları üzerinde göller oluşmuştur. Türkiye'nin en büyük gölü olan Van Gölü başta olmak üzere Çıldır, Nazik, Erçek, Hazar, Balık ve Bulanık gölleri bölge sınırları içerisinde yer alır.
İklim ve bitki örtüsü [değiştir]
Bölgedeki iklim karasaldır. Sadece iki ilde, Elazığ ve Malatya illerinde bozkır bitki örtüsü görülür. Van Gölü'nün etkisi sayesinde Van ve çevre iller ılıman bir iklime sahiptir.
    nüfus ve yerleşme

    Türkiye'nin nüfus yoğunluğu en az olan bölgesidir. Bunda bölgenin yüzölçümünün büyük olması başlıca etkendir. 2000 yılındaki nüfus sayımına göre bölgenin nüfusu 6 milyon 147 bin kişi civarındadır.
    Türkiye'deki coğrafi bölgeler arasında nüfus miktarı ve yoğunluğu yönünden önemli farklar bulunmaktadır. Bu farkların oluşmasında fiziki faktörler (iklim özellikleri, yerşekilleri, toprak özellikleri) ve beşeri faktörler (sanayileşme, tarım, yeraltı kaynakları, turizm, ulaşım) önemli rol oynarlar.
    Diğer bölgelere göçün fazla yaşandığı bölge olan Doğu Anadolu Bölgesi'nde kırsal nüfus, kent nüfusundan fazladır.
    Sanayi

    Sanayi kuruluşları yetersiz olan Doğu Anadolu Bölgesi halkı geçimini, başta hayvancılık olmak üzere tarımdan sağlar. Bölgenin hayvancılığa çok elverişli olan ErzurumKars Bölümü’nde yüksek nitelikli sığırlar yetiştirilir. Çok sayıda küçükbaş hayvan besleyen göçer aşiretler yazın sürülerini bölgenin öteki kesimlerindeki yüksek yaylalarda otlatır.
    Bitkisel üretime elverişli alanlar, bölge yüzölçümünün ancak %10'unu kaplar. Bu alanın büyük bölümünde tahıl ekimi yapılır. Tahıldan başka baklagiller, şeker pancarı, meyve, sebze, pamuk ve az miktarda da tütün yetiştirilir. Pamuk yetiştirilen kuytu Iğdır, Malatya ve Elazığ ovalarını yanı sıra Erzincan Ovası ile Van Gölü çevresinde meyve bahçeleri çok yer tutar.
    Yalnızca büyük kentler çevresinde kurulan sanayilerin başlıcaları pamuklu dokuma, iplik, şeker, süttozu, un, peynir, yem, sigara ve çimento fabrikaları ile et kombinalarıdır.
    Yeraltı kaynakları bakımından oldukça zengin sayılan Doğu Anadolu Bölgesi'nde; Afşin ve Elbistan'da linyit, Hekimhan ve Divriği yörelerinde bakır, Alacakaya yöresinde krom, Maden yöresinde bakır, Keban ve Baskil yöresinde de gümüşlü kurşun yatakları vardır. Keban ve Karakaya hidroelektrik, Afşin Elbistan termik santralları bölgenin başlıca enerji üretim kuruluşlarıdır.
    Tarımsal alanları kısıtlı, sanayi işyerleri yetersiz olan bölge halkının artan nüfusu içinde işsiz kalan kesimi, ülkenin ekonomi olanakları daha gelişmiş olan yörelerine göç etmek zorunda kalmaktadır.

    KARADENİZ BÖLGESİ





     KARADENİZ BÖLGESİ

    Karadeniz Bölgesi Türkiye'nin kuzeyinde Karadeniz kıyısı boyunca uzanır.

    Karadeniz Bölgesi'nin yeryüzü şekilleri

    Karadeniz Bölgesi, ismini Karadeniz'den alan, Sakarya Ovası'nın doğusundan Gürcistan sınırına kadar uzanan Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Türkiye'deki bölgeler arasında büyüklük bakımından üçüncü sırada yer almaktadır, ayrıca doğu-batı genişliği ve bu nedenle yerel saat farkı en fazla olan bölgedir. Karadeniz Bölgesi'nin en büyük ve gelişmiş şehirleri sırasıyla 1.250.076 [1] kişilik toplam nüfusuyla Samsun ardından Trabzon ve Ordu'dur.



    Akarsu ve gölleri

    Akarsu açısından Türkiye'nin en zengin bölgelerinden birisi olup, Karadeniz Bölgesi'nden çıkan sular Karadeniz'e dökülmektedir. Türkiye'nin en uzun nehri Kızılırmak, bölgenin Orta Bölgede 3 büyük şehrin gerisindeki diğer gelişmiş iller Rize Bolu Kastamonu Zonguldak Sinop’tur. Karadeniz bölümü kıyısında denize dökülmektedir. Orta Karadeniz bölümünün bir diğer önemli akarsuyu da Samsun ilinin Çarşamba ilçesinden Karadeniz'e dökülen Yeşilırmak'tır. Sakarya Nehri de Marmara Bölgesi sınırları içinde denize dökülmektedir.
    Çoruh Nehri, dünyanın en hızlı akan nehirlerinden biri ve en derin nehridir. Artvin ilinin en büyük akarsuyudur. Bu illerdeki hemen hemen bütün çay ve dereler Çoruh’un kollarını oluştururlar.
    Kaynağını Mescid Dağı'nın (3.255 m) batı yüzünden alır. Önce batı doğrultusunda akıp Bayburt ve İspir’den geçtikten sonra bir yay çizerek. Yusufeli'nin Yokuşlu köyü önünde Artvin il sınırlarına girer. Yusufeli, Artvin ve Borçka’nın içerisinden geçtikten sonra Borçka’nın Muratlı kasabasından geçerek burada il ve ülke sınırlarını terk eder ve Batum’da Karadeniz’e dökülür. Toplam uzunluğu 376 km'dir.
    Karadeniz Bölgesi sınırları içinde birçok doğal ve yapay göl vardır. Başlıca doğal göller Çağa, Melen (Efteni) ve Abant gölleridir.
    Karagöl, Şavşat ilçe merkezinin 48km. kuzeyinde yer almaktadır. Sahara Yaylası ise ilçe merkezine 17 km. uzaklıktadır.
    Başlıca yapay göller Hasanpolatkan, Çamlıdere ve Gökçekaya baraj gölleri ve Tortum, Sera, Abant, Yedigöller ve Zinav gölleridir. Ordu'nun Ulubey ilçesi Ohtamış köyünde bulunan Ohtamış Şelalesi30 metre yüksekliğiyle Karadeniz'in ikinci büyük şelalesidir. Turizm için ideal yerlerden biridir. Bunun dışında Karadeniz Bölgesi'nde fındık, çay, kivi gibi besinler çok üretilir. Bu da ülke ekonomisine katkıda bulunmaktadır. Fındıklar yol boyunca uzanır.
    Türkiye'nin kuzeyinde, Sakarya’nın doğusundan Gürcistan’a kadar Karadeniz’e paralel olarak bir şerit gibi uzanır. Gürcistan, Doğu Anadolu, İç Anadolu ve Marmara Bölgeleriyle ve adını aldığı deniz ile komşulardır.
    Yüzölçümü [değiştir]
    Gerçek alanı olan 122.121 km² ile Türkiye topraklarının %18’ini kaplar. Alan bakımından 3. büyüklükteki bölgemizdir. Bölge Doğu-Batı doğrultusunda 1400 km, Kuzey-Güney doğrultusunda 100-200 km ile bir şeride benzer.

    İklimi ve Bitki Örtüsü

    Kıyıda yıl boyu yağışlı ve ılıman Karadeniz İklimi görülür. Bu iklimin oluşmasının sebebi; Karadeniz'den gelen nemli hava kütlelerinin kıyıya paralel uzanan Kuzey Anadolu dağ yamaçlarına bol yağış bırakmasıdır. Türkiye'nin en yağışlı bölgesi olan Karadeniz'de yağışlar bir mevsimde yoğunlaşmamış, yıl geneline yayılmıştır. Karadeniz bölgesi'nde yaz kuraklığı ve orman yangınları yaşanmaz. Nemlilik ve bulutlanmanın fazla olması nedeniyle yıllık ve günlük sıcaklık farkları en az bu bölgededir. Dağlar kıyıya paralel uzandığından, dağların gerisinde kalan iç kesimleri deniz etkisi altına alamamış ve iklim karasallaşmıştır ve kuraklaşmıştır.
    Bölgenin doğal bitki örtüsü, kıyılarda nemlilik ve yağışın fazla olması sebebi ile geniş yapraklı gür ormanlardan oluşur. Türkiye ormanlarının %25'ini barındırır ve sahip olduğu ormanlar bakımından Türkiye'nin en çok orman olan bölgesidir.
    Ulaşım

    Eskiden denizyolundan başka ulaşım olanağı olmayan Karadeniz Bölgesi, günümüzde ulaşım olanağı açısından gelişmiş bir düzeydedir. Birçok iskelesi de bulunan bölgenin başlıca limanları Zonguldak, Samsun ve Trabzon kentlerindedir. Zonguldak ve Samsun limanları birer demiryolu hattıyla Anadolu'nun iç kesimlerine bağlanır. Karadeniz kıyı yolu, bölgenin kıyı kesiminde yer alan birçok kenti birbirine bağlar. Bu yolun en doğusunda yer alan Sarp sınır kapısı, ülkemiz ile Gürcistan arasındadır. Trabzon,Tokat, Samsun ve Sinop'ta havaalanları vardır.


    MARMARA BÖLGESİ


    MARMARA BÖLGESİ

    Marmara Bölgesi Türkiye'nin kuzeybatısındadır.
    Köprü niteliği ile Avrupa ve Asya'yı birbirine bağladığı söylenebilir. Yaklaşık 67.000 km²'lik bir yüzölçüme sahip olup Türkiye'nin %8,5'ine karşı gelir. Marmara Denizi de yaklaşık 11,000 km2'lik yüzölçümüyle bu bölgenin bir iç denizi durumunda olup bölgenin tam ortasını kaplar. Marmara Bölgesi'nin toplam nüfusu TÜİK 2009 yılı nüfus sayımına göre 23 milyondan fazladır. Marmara Bölgesinde sanayi, ticaret, turizm ve tarım gelişmiştir. Bölgedeki en gelişmiş sanayi İstanbul-Bursa-Kocaeli şehirlerinde olmakla birlikte bölgenin diğer yörelerinde de yaygın sanayi faaliyetleri vardır. Başlıca sanayi ürünleri olarak; otomotiv endüstrisi parçaları,çeşitli metal ürünler,işlenmiş gıda, dokuma, hazır giyim, çimento, kimya, kâğıt, petrokimya ürünleri, beyaz eşya sayılabilir.
    Ekili alanların yaklaşık yarısı buğday olup buğdayı şekerpancarı, mısır ve ayçiçeği izler. Bölge, Türkiye'nin ayçiçeği üretiminin yaklaşık %73'ünü, mısır üretiminin ise yaklaşık %30'unu gerçekleştirir. Bağcılık da hayli gelişmiş olup Tekirdağ, Şarköy, Mürefte, Avşa ve Bozcaada üzüm ve şarapları meşhurdur.
    Yedi coğrafi bölge içinde yükseltisi en az olan bölgedir. Ekili-dikili arazi oranı %30'dur. Ormanlık alan oranı %11,5'dir. Kümes hayvancılığı ve ipek böcekçiliği yaygındır. Nüfus ve nüfus yoğunluğu, göç alması nedeniyle çok yüksektir. Enerji tüketimi ve turizm gelirleri en yüksek bölgedir.
    İstanbul, Tekirdağ, Edirne, Kırklareli, Yalova, Kocaeli tamamen bölge sınırları içinde; Sakarya ve Bilecik'in Karadeniz Bölgesi'nde toprakları olup; Bursa ve Balıkesir'in Ege Bölgesi'nde de toprakları vardır. Çanakkale ilinin topraklarının çok büyük bir bölümü Marmara Bölgesi içinde olup sadece Edremit Körfezi çevresindeki yerleşim yerleri Ege Bölgesi sınırları içinde kalır.
    Marmara bölgesi'nin en büyük kenti İstanbul'dur.
    Yüzölçümü ve nüfusuyla özgür en küçük olan Marmara Bölgesi kenti , Yalova kentidir . En yoğun nüfus buralardadır. Kütahya'nın Domaniç ilçesi diye tabir edilen kuzey bölümü de Marmara bölgesi'ndedir.
    İstanbul, Marmara bölgesinin yoğun nüfuslu olmasında önemli bir rol oynar.
    DAĞLARI

    Marmara Bölgesi'nde Yıldız dağları, Biga dağları, Kapıdağ, Uludağ, Samanlı dağları, Domaniç Dağı, Koru dağı, Işıklar dağı, Armutçuk dağı, Kazdağı, Elmacık dağ'ları bulunmaktadır. Bunların en büyüğü Bursa'daki Uludağ'dır. Yüksekliği 2543 metredir. Ayrıca bölgedeki Edirne ilinde herhangi bir dağ bulunmamaktadır.
    AKARSU VE GÖLLER

    Bölge genelinde, küçük ölçekli olmalarına rağmen sık bir akarsu ağı vardır. Sakarya, Ergene, Susurluk, Meriç ve Biga Çayı bölgedeki başlıca akarsulardır. Bölge'de irili ufaklı bir çok doğal ve yapay göl bulunur. Büyükçekmece Gölü, Küçükçekmece Gölü, Durusu Gölü, İznik Gölü, Sapanca Gölü, Uluabat Gölü ve Manyas Gölü, açık havası olan tatlı su gölleridir. Bunların haricinde özellikle Güney Marmara Bölümü'nde Biga Yarımadası üzerinde sulama yapılır.
    İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ
    Marmara Bölgesi'nin iklimini söylerken,tek bir iklim adı ile başlıklandırmak doğru olmaz, Marmara Bölgesi'nde hüküm süren iklim Karadeniz İklimi, Karasal İklim ve Akdeniz İklimi arasında bir geçiş evresidir. Bölgede yıllık yağış 500 - 1000 mm arasındadır. En çok yağış kış mevsiminde Aralık, Ocak, Şubat aylarında düşer. En kurak aylar ise Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarıdır. Karlı, soğuk ve donlu günlerin sayısı kıyı kesimlerde en azdır. İç kesimlere gidildikçe karasallık etkisi artar. Ege ve Marmara denizi kıyılarında makiler, güney Marmara sahillerinde ise zeytinlikler bulunur. Makiler 200 metre yüksekliğe kadar baskın bitki örtüsüdür. Ergene Havzası'nda bozkırlar oluşmuşsa da bölgenin tamamında yaygınlık göstermez. Yükseltinin olduğu yerlerde, özellikle Trakya'da ormanlara rastlanır.
    Hava sıcaklığının 0 °C nin altında geçtiği gün sayısı çok kısadır. Marmara Bölgesi'nin yıllık sıcaklık değerleri: ortalama 14 -16 °C, en sıcak ay ortalaması: 23-25 °C, en soğuk ay ortalaması: 5-6 °C'dir. Yıllık yağış miktarı 600-700 mm civarındadır. Marmara bölgesinde hâkim rüzgârlar genelde Kuzey ve Kuzeydoğu yönlerinden eser.

    İÇ ANADOLU BÖLGESİ




    İÇ ANADOLU BÖLGESİ

    İç Anadolu Bölgesi, Anadolu'nun orta kısmında yer alan Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Türkiye'de gelişmiş bölgeler arasında yer alır. Bu konumu sebe­biyle bu bölgeye "Orta Anadolu" da denir. İç Anadolu Bölgesi'nin yüz ölçümü 151.000 km² olup bu alan Türkiye topraklarının %21'ini kaplar. Doğu Anadolu'dan sonra ikinci büyük bölgemizdir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışında diğer bölgelerin hepsiyle komşudur. Aynı zamanda Türkiye'de "tahıl ambarı" olarak da anımsanır.

    SANAYİ

    Aksaray'da: Mercedes-Benz Türk Kamyon Fabrikası, Sütaş Süt Fabrikası, Balküpü Şeker Fabrikası, Un fabrikaları,
    Sivas'ta: Lokomotif, benzin, motor, çimento ve inşaat malzemeleri sanayii ile devlet demir yollarının tren, vagon imalatı yapan TÜDEMŞAŞ fabrikası vardır.
    Ankara'da: Makine, uçak, savunma sanayii, elektrikli ev aletleri, elektronik, dokuma, gıda ve içki, tarım araçları, çimento, alçı ve mobilya sanayii,elektrik üretimi-kömür madeni,trona madeni üretimi ve soda külünün ihracatı
    Konya'da: Tarım araçları, besin, motor, çimento, süt ürünleri ve inşaat malzemeleri sanayi, EREĞLİ ŞEKER,Çumra Şeker Fabrikası,ILGIN ŞEKER fabrikası ve Konya şeker fabrikası bulunmaktadır.
    Niğde'de: Rot başı fabrikası,halı fabrikası,şeker fabrikası,gazoz fabrikası,beton santrali,otomotiv yan sanayi
    Kayseri'de: Halıcılık, mobilya, şeker fabrikası, yem, savunma sanayi, kimyasal ürünler, elektronik, beyaz eşya, cnc tezgah üretim sanayi, meyve suyu, pamuklu dokuma, pastırma ve sucuk üretim merkezleri gibi azami 1100 fabrika ile anadolunun üretim lokomotifi.
    Kırıkkale'de: Orta Anadolu petrol rafinerisi, silah fabrikası, demir -çelik endüstrisi
    Eskişehir'de: Besin, yem, çimento endüstrisi, raylı sistemler, lokomotif(Tülomsaş), hava sanayi(Tusaş,TEI)
    Yozgat'ta: Çimento,linyit kömür madeni,Şeker fabrikası,besin,tekstil
    Karaman'da : Bisküvi (Bifa, Saray), gofret, şekerleme, süt fabrikası (Halk). Tahıl ürünleri, buğday, mısır, ayçekirdeği ve özellikle yurtdışına ihracı yapılan elma üretimi

    GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ



    GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ

          Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin yüzölçümü olarak en küçük bölgesidir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Güneydoğu Torosların güneyinden Suriye sınırına kadar olan yerleri kaplar. Bölgede etli ve baharatlı yiyeceklere sahip olan zengin bir mutfak kültürüne sahiptir.

    Bölgenin kuzey kesiminde Toros dağ sırasının güney yamaçları ile birlikte ikinci bir kıvrımlı dağ kuşağı uzanır. Bölgenin ortasında 1938 m yükseltiye sahip sönmüş Karacadağ Volkanı yer alır. Bölgenin batısında ise Gaziantep Platosu üzerinde yükselen Kartal Dağları önemli yükseklik yapar. İç kesimlere gidildikçe iklim karasallaşır.
    Karadağ’ın batısında Harran, Suruç, Ceylanpınar ve Birecik ovaları yer alır. Dicle nehri ve kollarının toplandığı Diyarbakır Havzası geniş olmayan ancak çok verimli bir ovaya sahiptir.
    Karacadağ’ın batısındaki Şanlıurfa, Gaziantep, Adıyaman platoları Fırat ve kolları tarafından derin bir şekilde yarılmıştır. Karacadağ’ın doğusu ise daha engebeli bir yapı gösterir. Bu bölümün güneyinde Mardin-Midyat Eşiği yer alır.
    Bölgenin iki önemli akarsuyundan biri olan Fırat, kaynağını Doğu Anadolu Bölgesi’nden alır. Bölgede ise Toroslar’dan gelen Kahta ve Karadağ’dan gelen küçük akarsularla beslenir. Güneydoğu Toroslar’ın güneye bakan yamaçlarından birçok kol halinde çıkan Dicle Nehri ise bölgenin diğer önemli akarsuyudur. Her iki akarsu da Basra Körfezi’ne sularını boşaltırlar.
    Bölgede doğal oluşumlu göl yoktur. Ancak Fırat ve Dicle üzerinde kurulmuş baraj gölleri bulunmaktadır. Bölgenin ve ülkenin 2. en büyük baraj gölü olan Atatürk Barajı bu bölge sınırları içinde yer alır.
    İKLİM
    Orta Fırat Bölümü
    Bu bölümde Akdeniz iklimi görülür. Bölgenin içlerine doğru iklim karasallaşır. Kış sıcaklık ortalaması, Dicle Bölümü'ne göre daha yüksektir. Bölümün kış sıcaklık ortalaması 0 °C'nin altına pek düşmez. Yağış en fazla kış mevsiminde görülür. Yıllık yağış tutarı 700 mm dir. Yaz aylarında yağışların azalması ve sıcaklığın yüksek olması kuraklığı arttırmıştır. İç kesimlerde karasal iklim görülür.
    Dicle Bölümü
    Dicle Bölümü'nde karasal iklim etkilidir. Bölümde yazlar çok sıcak ve kurak, kışlar ise soğuktur. Bölümün yüksek kesimlerinde kar yağışları görülür. Kış mevsiminde sıcaklık 0 °C nin altına düşer. Bölümdeki yıllık yağış miktarı 500-600 mm'dir. Son zamanlarda özellikle Diyarbakır çevrelerinde ekonomik anlamda büyük ilerlemeler kaydedilmiştir.
    BİTKİ ÖRTÜSÜ
    Bölgenin doğal bitki örtüsü bozkırdır. İç Anadolu bozkırlarına göre çok fakirdir. Bölgede antropojen bozkırlarda geniş yer kaplamaktadır. Ormanların en az olarak kapladığı bölge olan Güneydoğu Anadolu`da mevcut ormanların büyük bölümü de tahrip edilmiştir.
    TARIM VE HAYVANCILIK
    Bölge ekonomisi Gaziantep dışında tarım ve hayvancılığa dayanır. Geniş düzlüklerin olması bölgede tarım için büyük bir avantaj iken, yaz kuraklığının şiddetli olması üretimi olumsuz etki en çok ihtiyaç duyan bölge lös adı verilen çok verimli topraklar bulunur. Bölgenin Dünyada en bilinen tarım ürünü antepfıstığıdır. Türkiye'de en çok yetişir. Ayrıca buğday, pamuk, keten, susam, nohut, zeytin, incir, karpuz, kırmızı mercimekte yetiştirilir. Bölgede ağırlıklı olarak küçükbaş hayvancılık yapılır. Çok az miktarda sığır da vardır.Ayrıca hayvancılığa dayalı olarak Diyarbakır'da Türkiye'de bir ilk olan Organize Hayvancılık Bölgesi kurulmaktadır.
    YERALTI ZENGİNLİKLERİ
    Bölge yeraltı kaynakları bakımından oldukça zengin sayılabilir. Fosfat ve linyitin yanında bölgede petrol de çıkarılır. Batman, Diyarbakır ve Kahta'da Türkiye'nin önemli petrol yatakları bulunur ve Batman rafinerisinin işlediği petrol bölgeden sağlanır.


    EGE BÖLGESİ




    EGE BÖLGESİ

    Ülkemizin batısında Ege Denizi kıyılarınca uzanan bölge, Marmara Bölgesi, İç Anadolu ve Akdeniz 
    Bölgeleriyle ve Ege Denizi ve Ege Adaları ile komşudur. Bir kıyı bölgesi olan Ege Bölgesi'nin yeryüzü şekilleri incelendiğinde dağların denize dik olarak uzandığı görülür. Bu dağlar. Emir, Murat, Boz,Yunt, Aydın ve Madra dağlarıdır. Ege Bölgesi'nde kıyıya uzanan dağların arasında
    çöküntü alanları akarsular tarafından alüvyonlarla dolması delta ovalarının oluşmasını sağlamıştır. Bu ovalar. Büyük Menderes, Küçük Menderes, Gediz , ve Bakırçay'dır. Bunlar Urla,
    Ülkemizin batısında Ege Denizi kıyılarınca uzanan bölge, Marmara Bölgesi, İç Anadolu ve Akdeniz Bölgeleriyle ve Ege Denizi ve Ege Adaları ile komşudur. Bir kıyı bölgesi olan Ege Bölgesi'nin yeryüzü şekilleri incelendiğinde dağların denize dik olarak uzandığı görülür. Bu dağlar. Emir, Murat, Boz, Yunt, Aydın ve Madra dağlarıdır. Ege Bölgesi'nde kıyıya uzanan dağların arasında 

      Bodrum, Biga, Datça yarımadalarıdır. Bu yarımadaların yanı sıra körfezler de oluşmuştur. Bölgenin 

    körfezleri, kuzeyden güneye doğru Edremit, Çandarlı, İzmir. Kuşadası, Güllük ve Gökova'dır. 
    Akarsuları: 
    Bakırçay, Gediz,K. Menderes, B. Menderes başlıca akarsularıdır. İç Batı Anadolu'da Susurluk ve 
    Sakarya Akarsularının bazı kolları da bulunmaktadır. 
    Gölleri: 
    Göl bakımından fakir olan bölgede iki doğal göl vardır. Bunlar Marmara ve Çamiçi (Bafa) Gölleridir. 
    Adıgüzel, Kemer ve Demirköprü baraj gölleri de vardır. Ege kıyılarında dağların uzanış biçimi bu kıyılarda belirgin yarımadalar oluşturmuştur. Yüzölçümü bakımından 5.sıradadır.  Orman bakımından 3.sıradadır.  Ekili-dikili alan bakımından %24 ile 3. Sıradadır.  Kıyı uzunluğu bakımından 1. Sıradadır. 
    Ekonomisi tarıma dayanır.  Sanayi bakımından Marmara'dan sonra 2.sıradadır. Zeytin, üzüm, incir, haşhaş ve tütün üretiminde 1.sıradadır. Linyitin en çok çıkarıldığı bölgedir. Termik Santralde çok vardır. En fazla tuz üretilen bölgedir (İzmir-Çamaltı Tuzlası) İlk demiryolu İzmir-Aydın arsında kurulmuştur.  En önemli ihracat limanımız Doğal bir liman olan İzmir Limanıdır.  En önemli uluslar arası fuarımız İzmir'de kurulur. Göl yönünden en fakir bölgelerdendir. Turizm gelirleri bakımından Marmara'dan sonra 2. Sıradadır. Dağların uzanış yönü sayesinde kıyıdaki Akdeniz İklimi iç kesimler kadar sokulabilir. Termik Santrallerden elektrik üretimi açısından ilk sırada yer alır.  Enine Kıyı Tipi görülür. En uzun kıyıya sahip ilimiz Muğla'dır.  Denizli-Pamukkale Travertenleri vardır. Çiniciliğin ve halıcılığın merkezi konumundadır. Kütahya çinicilikte ilk sırada yer alır.  Akarsular bol alüvyon taşıyarak menderesler çizerek akarlar. Delta ovaları oluştururlar. Sünger avcılığı Bodrum kıyılarında yapılır. Seracılıkta Akdeniz'den sonra 2. Sıradadır. Tek Jeotermal Santralimiz Denizli-Sarayköy'dedir.  İlleri:İzmir, Manisa, Aydın, Denizli, Kütahya, Afyon, Uşak
    İKLİM
    Kıyı kesiminde Akdeniz İklimi görülür. Bu iklim Dağların denize dik uzanmasından dolayı iç kesimlerede kadar sokulur. İç Batı Anadolu Bölümünde ise karasal iklim görülür. 
    BİTKİ ÖRTÜSÜAkdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde maki, iç kesimlerde ise bozkırdır.
    TARIM VE HAYVANCILIK
     Bölgede zeytin, üzüm, pamuk,tütün, incir (kıyı kesiminde), haşhaş, şeker pancarı, tahıllar (iç kesimlerde) yetiştirilir. Menteşe Yöresinde arıcılık, iç kesimlerde küçükbaş hayvancılık faaliyeti önemlidir. 
     YER ALTI ZENGİNLİKLERİ
    Linyit, krom, zımpara taşı, mermer, demir, uranyum, cıva ve bor çıkarılır. 
    SANAYİ: Ege Bölgesinin başlıca sanayi kolları: İplik, dokuma, zeytinyağı, alkoloid, şeker fabrikaları, petro-kimya, makine, otomotiv ve çimentodur.


    AKDENİZ BÖLGESİ

    AKDENİZ BÖLGESİ

    Genel olarak engebeli yapıya sahip olan bölgede kıyı boyunca uzanan Toros Dağları dikkat çeker. 
    Toros Dağları Batı, Orta ve Güneydoğu Toroslar olmak üzere üçe ayrılır. Torosların üzerinde Geyik, 
    Balkar, Ala dağlar, Tahtalı, Binboğa ve Nur dağları vardır. 
    Akdeniz Bölgesi'nde kıyıya paralel olarak uzanan dağlar Akdeniz kıyıları ile iç kesimler arasındaki 
    ulaşımı güçleştirir. Ulaşım ancak bazı geçitlerden sağlanır. Bunlardan bazıları, Gülek Boğazı, Sertavul 
    Geçidi, Çubuk Boğazıdır. 
    Bölgedeki Silifke ve Çukurova, delta ovalarıdır. Seyhan ve Ceyhan nehirleri Çukurova'yı, Göksu Nehri 
    de Silifke Ovası'nı oluşturmaktadır. 
    Yurdumuzun en çok göle sahip olan bölgelerinden biri Akdeniz'dir. Beyşehir, Eğridir, Burdur ve Acı Göl 
    bu bölgededir. 
    Bölgedeki akarsular iklim sebebiyle düzensiz akışa sahiptir. Akarsuları kışın kabarır, yazın ise çok 
    azalır. Asi, Seyhan, Ceyhan, Göksu, Manavgat, Aksu ve Dalaman başlıca akarsularıdır. Manavgat ve 
    Aslantaş Baraj Gölleri de bulunmaktadır. 
    Taşeli ve Teke platoları da Akdeniz Bölgesi'ndedir. 
    Bölgenin Akdeniz yamaçlarında Akdeniz Đklimi ve Maki Bitki Topluluğu görülür. Yazları sıcak ve kurak, 
    kışları ılık ve yağışlıdır.  
    Dağların kuzey yamaçlarında ve göller yöresindeyse iklim karasallaşır. Bitki örtüsü de bozkırdır. Bu 
    alanlarda yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlıdır. Yer yer ormanlara da rastlanır. Yüzölçümü bakımından % 15 ile 4. Sıradadır. Orman bakımından % 21 ile 2. Sıradadır. Ama Maki olduğu için ekonomik değeri yoktur  iklimin etkisi ile orman yangınları çok görülür. Ekili-Dikili alanlar bakımından % 18 ile 5. Sıradadır. Ekonomisi tarıma dayanır ve Sanayi 2. Sırada gelir. Susam, yerfıstığı, turunçgiller, muz, gül ve soya fasülyesi üretiminde Türkiye'de ilk sırada gelir. İklimi nedeniyle tropikal bir bitki olan muz sadece bu bölgede yetiştirilir. Kışları en ılık bölgemizdir. Üçüncü büyük Kapalı Havzamız olan Göller Yöresi Antalya Bölümünde yer alır. Çukurova en büyük delta ovamızdır ve Seyhan ve Ceyhan Nehirleri tarafından oluşturulmuştur. İklim sayesinde yılda birden fazla ürün alınabilmektedir. Sıcaklık ve buharlaşma nedeniyle en tuzlu denizimiz Akdeniz'dir. Kışları en kısa süren bölgemizdir. Sebze ve Meyvenin en erken olgunlaştığı bölgemizdir.Don olaylarının en az olduğu bölgemizdir. Göl bakımından en zengin bölgemizdir. Toroslar ulaşımı olumsuz yönde etkiler. Derece ortalama sıcaklık ile en sıcak bölgemizdir.
    İKLİM
     Bölgenin kıyı kesiminde yazları sıcak ve kurak olan kışların ılık ve yağışlı geçtiği Akdeniz İklim koşulları geçerlidir. İç kesimlerde karasal iklim görülür. 
    BİTKİ ÖRTÜSÜ
    Kıyı kesiminde maki, iç kesimlerde bozkırdır.
    TARIM VE HAYVANCILIK
    Akdeniz Bölgesinin kıyısında turunçgil, pamuk, muz, soya fasulyesi, susam, mısır ve yerfıstığı yetiştirilir.
    İç kesimlerde şeker pancarı, tahıllar, haşhaş ve gül yetiştirilir. Dağlık kesimlerde hayvancılık faaliyeti gelişmiştir. Özellikle kıl keçisi yetiştirilir.
    YERALTI ZENGİNLİKLERİ
    Krom: Fethiye-Dalaman ve Adana (Aladağlar) çevresi,Barit: Mersin ve Adana çevresi, Boksit(alüminyum): batı Toroslar'da Seydişehir çevresi, Kükürt: Keçiborlu(Isparta)çevresi,Demir:Adana(Feke ve Saimbeyli)çevresi,Asbest: Doğu Akdeniz'de Hatay çevresi.

    Gönderen zaman: Hiç yorum yok:
    Kaydol: Kayıtlar (Atom)